FOSCOLO Ο ΦΙΛΟΠΑΤΡΙΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΕΙΣ, ΑΠΗΧΗΣΕΙΣ, ΑΝΤΙΚΑΤΟΠΤΡΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ 2Η ΕΚΔΟΣΗ

Πατρίδα στον καθένα μας λογίζεται ο τόπος όπου γεννήθηκε, όπου ανατράφηκε, όπου επιθυμεί να ζει, όπου επιλέγει να πεθάνει. Όλες οι παραπάνω προϋποθέσεις ισχύουν για τον Ugo Foscolo και τη Ζάκυνθο. Εκεί πρωτόειδε το φως κι έζησε περιχαρής και ανέμελος, μέχρι τα δεκατέσσερά του, όταν για οικογενειακούς λόγους έφυγε για την Αυσονία, το 1792. Ωστόσο, ποτέ δεν λησμόνησε τη γενέτειρά του, καθώς μαρτυρούν οι στίχοι του κι οι επιστολές του προς οικείους και φίλους. Μάλιστα, τον Σεπτέμβριο του 1826, ένα ακριβώς χρόνο πριν πεθάνει, είχε ζητήσει από τον εξάδελφό του Διονύσιο Βούλτσο και τον ιερωμένο N. Reinaud να τον βοηθήσουν να βρει τόπο για να εγκατασταθεί στο νησί, κοντά στο Αργάσι, τονίζοντας πως η απόφασή του ήταν αμετάκλητη και πως μόνον ο θάνατος θα μπορούσε να την ανατρέψει ("la morte sola potrebbe smuovermi dal proposito"). Και δυστυχώς το νήμα της ζωής του κόπηκε μακριά και από τις δυο πατρίδες του, στην Αλβιόνα, όπως συνέβη αργότερα με τον φίλο του, τον Ανδρέα Κάλβο που κι αυτός θεωρούσε ότι "είναι γλυκύς ο θάνατος μόνον όταν κοιμώμεθα εις την πατρίδα". Έτσι ο τίτλος και το περιεχόμενο της καλβικής ωδής "Φιλόπατρις" νομίζουμε πως χαρακτηρίζει και τους δύο ζακύνθιους ποιητές. Εν προκειμένω δεν είναι άστοχο να θυμηθούμε ότι δύο χρόνια νωρίτερα, στις 21 Απριλίου 1824, είχε ζητήσει από αρχηγέτες της Ελληνικής Επανάστασης να τον βοηθήσουν να έρθει να πολεμήσει στο πλευρό τους. Δυστυχώς το σχέδιό του δεν ευοδώθηκε κι έτσι η Ελλάδα δεν απέκτησε τον δεύτερό της Μπάυρον. Όμως η παρουσία του Foscolo εξακολουθούσε κι εξακολουθεί να είναι πάντα έντονη στη Ζάκυνθο, όπως μαρτυρούν τα κείμενα των λογίων του νησιού που είναι αφιερωμένα σ' αυτόν ή έχουν επηρεαστεί απ' αυτόν. ------------------------------------------------------------------------------ Ognuno di noi ha per patria il luogo dove e nato, dove e stato allevato, dove desidera vivere, dove sceglie di morire. Tutti i suddetti presupposti valgono per Ugo Foscolo e per Zante. La vide per la prima volta la luce e visse gi